پدیده های رسوبی حاشیه دریای خزر

دریای خزر حوزه بسته ایست که قسمت عمده آن در خاک شوروی قرار دارد و فقط سواحل جنوبی آن متعلق به ایران است میزان شوری این دریا تقریباً معادل شوری دریای آزاد است نظر به اینکه شواهدی در دست است که در دوره های بین یخچالی که آخرین آن با زمان ما فاصله چندانی ندارد بین این دریا و دریای آزاد ارتباط برقرار بوده است بعضی از زمین شناسان تصور می نمایند که شوری این دریا در موقع آخرین ارتباط با شوری دریای آزاد معادل بوده است و قره بغاز را که عامل کاهنده نمک معرفی می نمایند . قره بغاز در شرایط فعلی عامل شیرین کننده خزر محسوب می شود ولی تجسم وسعت دریای خزر در مواقع برقراری ارتباط از نفی وجود قره بغاز در آن زمان و ضعف استدلال فوق حکایت میکند . مطالعات انجام شده حاکی از افزایش کلی شوری در طول پلیوپلئیستوسن است . در دریای خزر یک جریان چرخشی در خلاف جهت عقربه های ساعت در اثر تبخیر شدید نواحی شرقی و وزش باد غالب –شمالغرب ، جنوب شرق ،مشاهده می گردد . اثر این جریان همراه با اثر طوفانها در مصب غالب رودخانه ها به صورت انحراف براست دهانه جلوه گر است به غیر از سفیدرود سایر رودخانه های سواحل ایرانی خزر به علت ضعف دبی آب و دبی جامد قادر به دلتاسازی نیستند و محمولات آنها مغلوب اثر امواج و جریان چرخشی می گردد .